Þessa ályktun má draga af dómi Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE) í máli O’Halloran og Francis gegn Bretlandi frá 29. júní 2007.
Atvik málsins
Í apríl 2000 og júní 2001 voru bílar tveggja manna á sjötugsaldri fangaðir á mynd hraðamyndavélar í Bretlandi, þar sem þeim hafði verið ekið yfir leyfilegum hámarkshraða. Í kjölfarið fengu þeir tilkynningu um myndatökuna og að þeir væru grunaðir um að hafa verið ökumenn bifreiðanna í umræddum tilvikum.
Í meðfylgjandi tilkynningu (notice of intention to prosecute - NIP) kom fram að til stæði að ákæra ökumann bifreiðarinnar og var farið fram á að þeir gæfu upp hverjir hafi verið ökumenn bifreiðanna á myndunum. Jafnframt kom fram að yrði ekki brugðist við beiðninni, væri það refsivert samkvæmt 172. gr. breskra umferðarlaga.
Annar mannanna, O’Halloran, játaði að hafa verið ökumaður síns bíls á umræddum tíma og fyrir vikið voru dregnir af honum ökuleyfispunktar og honum gerð sekt. Hinn maðurinn, Francis, neitaði að gefa upp hver hefði ekið bíl sínum og bar fyrir sig rétt sinn til þess að fella ekki sök á sjálfan sig og til þagnar. Honum var gerð sekt skv. áðurnefndu ákvæði umferðarlaga og dregnir voru af honum ökuleyfispunktar.
Báðir báru þeir mál sín fyrir mannréttindadómstól Evrópu (MDE), og kváðust hafa verið þvingaðir til þess að bera vitni gegn sjálfum sér, andstætt rétti þeirra til þagnar og réttinum til þess að bera ekki á sig sök, en þessi réttindi er að finna í 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu (MSE).
Forsendur og niðurstaða dómstólsins
Eftir að hafa farið í veigamiklum atriðum yfir þær meginreglur sem við áttu í málinu, m.a. með reifun fyrri fordæma sinna sem lúta að 6. gr. sáttmálans og réttinum sem með henni er verndaður, til réttlátrar málsmeðferðar, lýsti dómstóllinn því hvernig málið horfði við 6. gr., með eftirfarandi hætti.
53. Kærendur kváðu réttindi sín hafa verið höfð að engu, þar sem rétturinn til þagnar og rétturinn til þess að fella ekki sök á sjálfan sig fælu í sér algild réttindi og hvers konar bein þvingun til þess að fá menn til þess að fella á sig sök gegn vilja sínum, væri óheimil. Dómstóllinn sagði það ekki allskostar satt, enda þótt í öllum þeim málum sem komið hefðu fyrir dómstólinn, þar sem beinni þvingun hefði verið beitt til þess að fá menn til þess að sakbera sjálfa sig, hefði dómstóllinn fundið brot gegn 6. gr. sáttmálans. Af því leiddi þó ekki að hvers konar bein þvingun í þessum tilgangi leiddi sjálfkrafa til brots. Hvað teldist réttlát málsmeðferð yrði ekki metið með einni óskeikulli reglu, heldur ylti það á atvikum hvers máls. Þetta hefði m.a. verið staðfest í nýlegum dómi í máli Jalloh, þar sem dómstóllin hefði bent á þá þætti sem miðað yrði við við að ákvarða hvort brotið hefði verið gegn rétti einstaklinga til þess að fella ekki á sig sök.
55. Í ljósi meginreglnanna sem fram komu í Jalloh og til þess að ákvarða hvort brotið hefði verið gegn rétti kærenda, taldi dómstóllinn nauðsynlegt að einblína á (1) eðli og stig þvingunarinnar sem notuð var til þess að afla sönnunargagnanna, (2) hvort næg vernd væri gegn brotum á réttindum, og (3) hvernig sönnunargögnin voru notuð.
56. Taldi dómstóllinn eðli þvingunarinnar hafa verið beina, en hún hafi verið til komin vegna þess að, eins og Lord Bingham sagði í frægum breskum dómi: “All who own or drive motor cars know that by doing so they subject themselves to a regulatory regime. This regime is imposed not because owning or driving cars is a privilege or indulgence granted by the State but because the possession and use of cars (like, for example, shotguns ...) are recognised to have the potential to cause grave injury”. Þeir sem eigi bifreið geti talist hafa samþykkt að gangast undir vissar skyldur sem því fylgir, t.a.m. eins og er í breskum lögum, að gefa upp hver hafi ekið bifreið í þeirra eigu í vissum tilvikum.
58. Dómstóllinn taldi að skoða yrði hið takmarkaða eðli rannsóknar lögreglunnar í umræddum málum, þar sem henni hafi einungis verið heimilt að beita umræddu lagaákvæði umferðarlaga til þess að komast að því hver hefði verið ökumaður bifreiðar í tiltekið skipti er hún var notuð til þess að brjóta lög. Eðli upplýsinganna væri talsvert annað en þegar menn væru þvingaðir til þess að afhenda “pappíra og skjöl hvers konar sem tengjast [tilteknu máli]” (Funke-dómurinn) eða “skjölum o.fl. sem gæti haft þýðingu við skattálagningu.” (J.B gegn Sviss). Einnig var umrætt mál aðgreint frá Heaney & McGuinnes málinu, þar sem kærendur höfðu verið krafðir um “greinagóða lýsingu á öllum ferðum og gerðum á tilteknu tímabili”
59. Dómstóllinn taldi að næg vernd væri fyrir hendi, þar sem umræddu ákvæði umferðarlaga væri ekki beitt þegar umráðamaður bifreiðar sýnir fram á að hann viti ekki og geti ekki vitað hver hafi ekið bifreið í það skipti sem til skoðunar er.
61. Dómstóllinn benti á að í máli Francis, þess sem neitaði að tjá sig, hefði þögn hans ekki verið notuð gegn honum í sakamáli vegna hraðakstursins. Ekki hefði verið ákært í málinu. Spurningin um notkun yfirlýsinga fyrir dómi í sakamáli hafi ekki komið upp, því neitun hans hefði ekki verið notuð sem sönnunargagnið. Hún var brotið sjálft.
62-3. Að þessu sögðu taldi dómstóllinn að réttindi kærendanna til þagnar og til þess að fella ekki sök á sjálfa sig hefði ekki verið að engu gerð (the essence of the applicants' right … has not been destroyed]. Ekki hafi því verið brotið gegn 1. mgr. 6. gr. MSE.
Sérálit
Meirihluta dómsins skipuðu 15 dómarar, en 2 skiluðu andstæðum sérálitum, sem í grunnatriðum voru samhljóma. Moldóvíski dómarin Pavloschi og hollenski dómarinn Myjer. Álit Pavloschi er ítarlegt og á köflum mjög hnyttið. Fer hér lítill útdráttur úr því.
[...]
Málið sem liggur fyrir okkur fjallar ekki eingöngu um löggæslumyndavélar og hraðagildrur, það er um mun mikilvægari málefni á borð við grundvallarmeginreglur sem gilda í nútíma réttarfari og grunnatriði hugtaksins réttlát málsmeðferð.
[... rakti hann stuttlega atvik málsins og sögu réttarins til þess að þurfa ekki að sæta þvingunum til þess að fella sök á sjálfan sig]
Að mínu mati hefur meirihlutinn gert grundvallarmistök með því að fallast á þá afstöðu ríkisins að öflun yfirlýsingar sem fellur sök á sakborning með hótun um höfðun refsimáls, geti talist heimil aðferð við saksókn við tilteknar sérstakar aðstæður, á borð við þær sem hér um ræðir. Þetta er ekki einungis röng, heldur einnig mjög hættuleg nálgun.
Auðvitað er það rétt hjá meirihlutanum að rétturinn til þagnar er ekki algildur.
Það er vissulega á sumum sviðum þar sem heimilt er að afla sönnunargagna frá sakborningi sem fella á hann sök með þvingunum. Hins vegar – og þessa staðreynd vil ég árétta – verða þessi sönnunargögn ekki notuð til þess að saksækja umræddan sakborning.
Í kanadísku réttarfari, til dæmis, segir eftirfarandi:
“Where with respect to any question a witness objects to answer on the grounds that his answer may tend to criminate him...and is ...compelled to answer, the answer so given shall not be used or admissible in evidence against him in any criminal trial or other criminal proceeding against him thereafter taking place, other than a prosecution for perjury in the giving of that evidence or for the giving of contradictory evidence.” (Canada
Í máli R .v. S. (R.J.), sagði Hæstiréttur Kanada eftirfarandi:
“...The right of an accused not to be forced into assisting in his own prosecution is perhaps the most important principle in criminal law and the principles of fundamental justice require that courts retain the discretion to exempt witnesses from being compelled to testify, in appropriate circumstances. The person claiming the exemption has the burden of satisfying the judge that in all the circumstances the prejudice to his interests overbears the necessity of obtaining the evidence. ... Defining 'self-incrimination' over-inclusively as arising whenever the state obtains evidence which it could not have obtained 'but for' the individual's participation would take the notion of self-incrimination far beyond the communicative character that grounds it at common law. ... Both the common law and the Charter draw a fundamental distinction between incriminating evidence and self-incriminating evidence: the former is evidence which tends to establish the accused's guilt, while the latter is evidence which tends to establish the accused's guilt by his own admission, or based upon his own communication. The s. 7 principle against self-incrimination that is fundamental to justice requires protection against the use of compelled evidence which tends to establish the accused's guilt on the basis of the latter grounds, but not the former.”
[rakti hann bandaríska löggjöf um sama efni með nokkuð ítarlegum hætti]
Dómstóllinn okkar hefur einnig lagt sitt af mörkum við þróun kenningarinnar um réttinn til þess að verða ekki þvingaður til þess að fella á sig sök. Samantekt á réttarframkvæmd dómstólsins má finna í Weh dómnum.
Í þeim dómi ítrekaði dómstóllin að, þrátt fyrir að ekki væri það sérstaklega tekið fram í 6. gr. sáttmálans, væri rétturinn til þagnar og rétturinn til þess að fella ekki sök á sjálfan sig almennt viðurkenndar alþjóðareglur sem eru hluti af kjarna hugtaksins réttlát málsmeðferð (lie at the heart of the notion fair procedure) samkvæmt 6. gr. Grunnforsenda þessara réttinda er meðal annars, vernd sakbornings gegn ótilhlýðilegum þvingunum yfirvalda, sem leggur sitt af mörkum til þess að forðast réttarspjöll (miscarriage of justice)* og til þess að uppfylla markmið 6. gr. (see John Murray v. the United Kingdom, judgment of 8 February 1996, Reports 1996-I, p. 49, § 45).
[* viðbótarsamningur nr. 7 við MSE – mætti einnig þýða sem misbeiting réttlætisins eða réttarmorð sbr. þýðing 2. mgr. 85. gr. Rómarsáttmálans]
Rétturinn til þess að fella ekki sök á sjálfan sig gerir sérstaklega ráð fyrir því að ákæruvald í sakamáli reyni að sanna mál sitt gegn hinum ákærða án þess að grípa til sönnunargagna sem aflað er með þvingunum eða kúgun andstætt vilja hins ákærða. Í þessu samhengi er rétturinn sem um ræðir nátengdur réttinum til þess að teljast saklaus þar til sekt er sönnuð sem er að finna í 2. mgr. 6. gr. Sáttmálans (see Saunders v. the United Kingdom, judgment of 17 December 1996, Reports 1996-VI, p. 2064, § 68; Serves v. France, judgment of 20 October 1997, Reports 1997-VI, pp. 2173-74, § 46; Heaney and McGuinness v. Ireland, no. 34720/97, § 40, ECHR 2000-XII; and J.B. v. Switzerland, no. 31827/96, § 64, ECHR 2001-III).
Rétturinn til þess að fella ekki á sig sök tekur einkum til þess að virða rétt sakbornings til þagnar (see Saunders, cited above, p. 2064, § 69, and Heaney and McGuinness, cited above, § 40).
Þegar rýnt er í fordæmi dómstólsins má sjá að það eru tvenns konar mál þar sem dæmt hefur verið brot gegn réttinum til þagnar og réttinum til þess að fella ekki sök á sjálfan sig.
Í fyrsta lagi, eru það brot sem tengjast notkun þvingunar með það fyrir augum að afla upplýsinga sem gætu fellt sök á einstaklinginn sem um ræðir í sakamáli sem í gangi er eða liggur fyrir að verði höfðað, með öðrum orðum, að því er varðar brot sem þessi einstaklingur hefur verið “ákærður” fyrir í sjálfstæðum skilningi 1. mgr. 6. gr. (see Funke v. France, judgment of 25 February 1993, Series A no. 256-A, p. 22, § 44; Heaney and McGuinness, cited above, §§ 55-59; and J.B., cited above, §§ 66-71).
Í öðru lagi, eru það mál sem varða notkun sakfellandi (incriminating) upplýsinga, sem aflað er með þvingunum sem ekki standa í tengslum við sakamál, í síðari saksókn sakamáls (see Saunders, cited above, p. 2064, § 67, and I.J.L. and Others v. the United Kingdom, no. 29522/95, § 82-83, 2000-IX).
Hinsvegar, leiðir það einnig af fordæmum dómstólsins að rétturinn til þess að fella ekki sök á sjálfan sig bannar ekki per se notkun þvingunarráðstafana til þess að afla upplýsinga þegar ekki er um að ræða sakamál gegn viðkomandi einstaklingi.
[…]
Skyldur til þess að upplýsa stjórnvöld eru sameiginleg einkenni lagakerfa aðildarríkjanna og geta tekið til margvíslegra málefna (see for instance, as to the obligation to reveal one's identity to the police in certain situations, Vasileva v. Denmark, no. 52792/99, § 34, 25 September 2003).
Ennfremur hefur dómstóllinn fallist á að rétturinn til þagnar og rétturinn til þess að fella ekki sök á sjálfan sig eru ekki algildir; þannig, t.d. getur verið heimilt að draga ályktanir af þögn sakbornings (see Heaney and McGuinness, § 47 with a reference to John Murray, cited above, p. 49, § 47).
Með vísan til hinna nánu tengsla milli réttarins til þess að fella ekki sök á sjálfan sig og réttarins til þess að teljast saklaus, er einnig nauðsynlegt að ítreka að 2. mgr. 6. gr. bannar ekki, að meginreglu til, notkun ályktana í refsirétti (see Salabiaku v. France, judgment of 7 October 1988, Series A no. 141, p. 15, p. 28). (See Weh v. Austria
Við þessa samantekt má bæta nokkrum reglum til viðbótar:
Í Jalloh, tók dómstóllinn sér það sem virðist vera algerlega ný nálgun á sjálfssakfellingu. Í fyrsta skipti, tók hann til skoðunar eftirfarandi þætti: (a) eðli og stig þvingunarinnar sem notuð er til þess að afla sönnunargagna; (b) vægi almannahagsmuna rannsóknarinnar og refsingingar fyrir brotið sem um ræðir; (c) tilvist viðeigandi varnaðarráðstafana í málsmeðferðinni, og (d) notkun gagnanna sem með umræddum hætti (see Jalloh v. Germany [GC], no. 54810/00, §§ 117-121, ECHR 2006-...).
Hinn almenni áskilnaður um réttlæti sem er að finna í 6. gr., þar á meðal rétturinn til þess að fella ekki á sig sök, tekur til meðferðar sakamála sem varða hvers kyns saknæm brot án aðgreiningar, allt frá þeim einföldustu til hinna flóknustu. Almannahagsmunir geta ekki verið notaðir til þess að réttlæta notkun upplýsinga sem aflað er með þvingunum í rannsóknum sem ekki eru hluti af dómsmáli, til þess að fella sök á sakborning í málsmeðferð (see Saunders, cited above, § 74).
Öryggis- og allsherjarreglusjónarmið sem ríkið setur fyrir sig geta ekki réttlætt ákvæði sem gerir að engu kjarna réttinda sakbornings til þagnar og til þess að fella ekki sök á sjálfan sig sem vernduð eru í 1. gr. sáttmálans (see Heaney and McGuiness, cited above, § 58).
Að mínu áliti, eru ákvæði 172. kafla [bresku] umverðarlaganna frá 1988 í raun frávik frá meginreglunni um bann við “þvingaðri sjálfssakfellingu” og brot gegn réttinum til þagnar ,og verða þau ekki talin kveða á um lögþvingun einstaklings til þess að bera vitni gegn sjálfum sér. Ennfremur, voru kærendur í þessu máli í raun látnir sæta þvingunum til þess að leggja fram sönnunargögn sem felldu á þá sök.
Það er mjög mikilvægt að svara spurningunni um hvort upplýsingarnar sem kærendurnir voru krafðir um að láta af hendi til rannsóknaraðilanna hafi í raun verið “sjálfsakfellandi” [“self-incriminating”].
Í sambærilegum aðstæðum í Rieg gegn Austurríki (no. 63207/00, 24 March 2005), sagði í fyrsta hluta:
“... It was merely in his capacity as the registered car owner that he was required to give information. Moreover, he was only required to state a simple fact – namely who had been the driver of his car – which is not in itself incriminating ...” (§ 54).
Persónulega get ég ekki sammælst ofangreindri staðhæfingu, þar sem engin tilraun var gerð til þess að ákvarða merkingu orðsins “sakfellandi” [“incriminating”] og hvernig það er aðgreinanlegt frá orðinu “sjálf-sakfellandi” [“self-incriminating”]. Samt sem áður, án þess að svara spurningunni, er ekki mögulegt að ákvarða in abstracto hvort staðhæfing sé sakfellandi eða ekki.
Því miður veita fordæmi okkar okkur ekki skýra skilgreiningu á þessu hugtaki. Hins vegar getum við fundið nokkrar vísbendingar sem gætu hjálpað okkur að ákvarða slíka skilgreiningu. Í Saunders, sagði dómstóllinn:
“...there were clearly instances where the statements were used by the prosecution to incriminating effect in order to establish the applicant's knowledge of payments to persons involved in the share-support operation and to call into question his honesty ... They were also used by counsel for the applicant's co-accused to cast doubt on the applicant's version of events (see paragraph 32 above). In sum, the evidence available to the Court supports the claim that the transcripts of the applicants answers, whether directly self-incriminating or not, were used in the course of the proceedings in a manner which sought to incriminate the applicant.” (emphasis added).
Þessvegna, með vísan til þessa, getum við dregið þá ályktun að sönnunargögn sem veitt eru af sakborningi og notuð eru eða eru ætluð til að nota við að sýna fram á sekt hans um refsivert afbrot getur ekki talist “sjálf-sakfellandi”.
Ég er sammála þeim rökum kærenda að þeir hafi verið krafðir um nauðsynlegar upplýsingar sem hefðu leitt til sakfellingar þeirra vegna sakanna sem á þá voru bornar.
Það er fullkomlega augljóst að það að einstaklingur lýsi því yfir að hann hafi verið ökumaður bifreiðar sem ók ólöglega hratt jafngildir því að játa að hann hafi brotið gegn umferðarlögum.
Samkvæmt því voru kærendur þvingaðir af yfirvöldum ríkisins til þess að fella á sig sök.
Með vísan til “stigs þvingunarinnar”, vil ég beina sjónum lesendanna að þeirri staðreynd að refsingin sem lögð er við því af breska löggjafanum að gefa ekki upp upplýsingar um þann einstakling sem á að hafa framið refsivert afbrot er jöfn þeirri refsingu sem lögð er við refsiverða afbrotinu. Mér þykir þetta “stig þvingunar” óhóflega hátt.
Að mínu áliti, með vísan til atvika þessa máls, er þvingun sakbornings til þess að veita sjálf-sakfellandi sönnunargögn gegn vilja hans með hótun um refsimál, slík að hún gangi gegn hugmyndinni um réttláta málsmeðferð og er þannig ósamræmanleg við kröfur sáttmálans.
Svo við snúum okkur aftur að kærendunum, þá þykir mér nauðsynlegt að nefna eftirfarandi hugleiðingar:
[gerir greinarmun á málum kærandanna og vísar í Saunders, telur sömu sjónarmið eiga við um báða kærendur]
Til þess að reyna að útskýra frávikin frá hinum almennu meginreglum sem dómstóllinn hefur sett fram í fyrri dómaframkvæmd sinni hefur ríkið haldið því fram, meðal annars, að valdið sem felist í 172. hluta umferðarlaganna til þess að krefjast svara við spurningunni um hver hafi verið ökumaður bifreiðar þegar meint umferðarlagabrot átti sér stað og að nota þau svör sem sönnunargagn við saksókn eða, að öðrum kosti, að saksækja aðila sem ekki veitir upplýsingar, sé í samræmi við 6. gr. Að áliti þess eru gildar ástæður fyrir því að eigandi skuli vera skyldur til þess að bera kennsl á ökumanninn: refsingu fyrir umverðarlagabrot sé ætlað að hafa varnaðaráhrif á ökumenn frá því að haga sér með víðsjárverðum hætti sem stefnt geti almenningi í hættu; varnaðaráhrif sem byggja á skilvirkri framkvæmd; það séu ekki neinir augljósir áhrifaríkir valkostir við beitingu 172. hluta; og að án slíks valds sé ekki mögulegt að rannsaka og saksækja fyrir umverðarlagabrot á áhrifaríkan hátt (see paragraph 38 of the judgment).
Að mínu áliti eru þessi rök augljóslega byggð á stefnusjónarmiðum [policy considerations]. Það gengur þvert gegn áðurnefndum fordæmum, en samkvæmt þeim [geta] “öryggis- og stefnusjónarmið sem ríkið byggir á geta ekki réttlætt ákvæði sem gera
Þar sem að, í Jalloh, taldi dómstóllinn sérstaklega að kröfur um réttlæti ættu jafnt við í málsmeðferð í hvers kyns refsimálum, á ég erfitt með að sætta mig við að bresk löggjöf leyfi frávik frá grunnreglum réttlátrar málsmeðferðar vegna minniháttar brota sem ekki fela í sér sérstaka alvarlega hættu gagnvart þjóðfélaginu. Ennfremur, ef við leyfum stefnuástæður [policy reasons] sem gildan grundvöll fyrir brot gegn banni við þvinguðum sjálfsásökunum eða réttinum til þess að teljast saklaus vegna brota sem fela í sér litla hættu, af hverju ekki að leyfa sömu nálgun á svið þar sem fyrir hendi eru lögmætir almannahagsmunir sem gætu réttlætt að ganga gegn hinu algilda eðli 6. gr.: hryðjuverk, gengi, morð, skipulögð glæpastarfsemi og önnur sannarlega hættuleg glæpsamleg hegðun?
Ef almannahagsmunir tengdir því að ná smáafbrotamönnum (einstaklingum sem fremja hraða- eða stöðubrot) eru svo miklir að þeir réttlæti takmarkanir á réttinum til þess að fella ekki sök á sjálfan sig, hver væri staðan þegar málið sem um ræðir varðar alvarleg afbrot? Eru almannahagsmunir sem bundnir eru við að ná þeim sem fremja afbrot sem kosta fólk lífið minni en þeir sem liggja í því að ná þeim sem fara örlítið fram yfir hraðatakmarkanir?
Að mínu áliti er það órökrétt að einstaklingar sem framið hafa smávægileg afbrot skuli vera í verri stöðu en þeir sem framið hafa athæfi sem eru sannarlega hættuleg samfélaginu.
Ég er mjög hræddur um að ef maður byrjar á því að réttlæta frávik frá grundvallarreglum nútíma sakamálaréttarfars og kjarna hugmyndarinnar um réttláta málsmeðferðar af ástæðum sem varða stefnumörkun, og ef dómstóllinn byrjar að samþykkja slíkar ástæður, þá munum við standa frammi fyrir raunverulegri ógn við Evrópska allsherjarreglu eins og hún er vernduð af sáttmálanum.
Ég skil röksemdarfærsluna að baki fráviksins frá grunnreglunum um réttláta málsmeðferð þegar um er að ræða hraðakstursbrot: nánar tiltekið, að slík brot skipta hundruðum þúsunda ef ekki milljónum, og að ríkið getur ekki tryggt að í hverju af þessum ógurlega fjölda mála, sé hugað að öllum reglum sem tryggjaöryggi með tilliti til málsmeðferðar, sem gæta þarf. Ég endurtek: Ég skil slíka röksemdarfærslu, en ég er ekki sáttur við hana. Að mínu áliti, ef það eru svo mörg brot gegn banni, sýni það klárlega að eitthvað sé að banninu. Það þýðir að banið endurspegli ekki knýjandi þjóðfélagslega þörf [pressing social need], þar sem svo margir kjósa að brjóta gegn því jafnvel undir hættu á að verða sóttir til saka. Og ef þetta er raunin, kannski er tíminn kominn til að endurskoða hraðatakmarkanir og að setja takmörk sem myndu endurspegla betur þörf fólksins. Við getum ekki neitt fólk á 21. öldinni til þess að nota reiðhjól eða byrja að skokka í stað þess að nýta sér það hagræði sem siðmenning okkar ber með sér. Sömuleiðis er erfitt fyrir mig að sættast á þá röksemd að hundruðir þúsunda ökumanna hafi rangt fyrir sér og einungis stjórnvöld hafi rétt fyrir sér. Að mínu áliti á orðtiltækið “tilgangurinn helgar meðalið” klárlega ekki við í þeim aðstæðum sem hér eru til skoðunar.
Skilningur minn gera
Að síðustu vil ég minna á eftirfarandi. Undir lok 57. mgr. dómsins kemst dómstóllinn að eftirfarandi niðurstöðu:
“... Those who choose to keep and drive motor cars can be taken to have accepted certain responsibilities and obligations as part of the regulatory regime relating to motor vehicles, and in the legal framework of the United Kingdom, these responsibilities include the obligation, in the event of suspected commission of road traffic offences, to inform the authorities of the identity of the driver on the occasion...” (see paragraph 57).
Þetta eru önnur rök sem ég get ekki sæst á. Að mínu áliti, myndi það ganga gegn bókstaf og anda sáttmálans að leyfa aðildarríkjum að leggja á stóran hluta almennings slíka almenna lögsviptingu [“blanket” statutory deprivation] grundvallarréttinda þeirra á sviði refsiréttar og sakamálaréttarfars.
Að sjálfsögðu, og enginn vafi ættti að leika um það, eru ökumenn bifreiða skyldugir til þess að fara að hinum ýmsu umferðarreglum. Hins vegar, þegar einn þeirra stendur frammi fyrir saksókn, verður hann að njóta allrs þess öryggis sem 6. gr. veitir, án tillits til þess hversu þung byrði felst í því.
Þetta eru ástæðurnar sem koma í veg fyrir að ég geti tekið undir afstöðu meirihlutans í þessu máli.
