föstudagur, 29. ágúst 2008

Skuldajöfnuður

Góð vísa er aldrei of oft kveðin:

Um er að ræða skuldajöfnuð þegar kröfur jafnast og ganga upp hver á móti annarri án þess að greiðsla fari fram. Verður niðurstaðan þá hin sama og báðar kröfurnar hefðu verið greiddar svo langt sem skuldajöfnuður nær. Almennar reglur kröfuréttar gilda um skuldajöfnuð opinberra krafna. Heimild til skuldajafnaðar getur annars vegar verið samkomulag aðila, og fer þá um skuldajöfnuð eftir því, en hins vegar getur venjulega hvor aðili um sig krafist þess að skuldajöfnuði sé beitt, ef eftirfarandi skilyrðum er fullnægt:
1. kröfur séu milli sömu aðila,
2. þær séu samkynja, þ.e. sömu tegundar t.d. peningagreiðslur,
3. þær séu báðar gildar, þ.e. ekki fyrndar,
4. kröfurnar séu hæfar til að mætast hvað greiðslutíma snertir, m.o.ö. báðar í gjalddaga fallnar.

Við þetta má svo bæta að séu kröfur af sömu rót runnar (af sömu viðskiptum / atviki), annar aðilinn er þrotabú eða fyrirfram hefur verið samið um skuldajöfnuð í viðskiptum aðilanna, getur verið fyrir hendi víðtækari réttur til skuldajafnaðar, án þess að kröfur séu hæfar til að mætast eða samkynja.

Aðilum er alltaf heimilt að semja um skuldajöfnuð og þurfa skilyrðin hér að ofan þá ekki að vera uppfyllt.

Kröfur sem er andlag skuldajöfnuðar / -jöfnunar (e. set-off, þ. Aufrechnung, d. modregning, n. motrekning, s. kvittning) eru nefndar aðalkrafa og gagnkrafa (eða höfuðkrafa og mótkrafa).

Grípa má niður í enska skilgreiningu á hugtakinu, þar sem segir að skuldajöfnuður sé "where a claim is diminished (or presumably exinguished) by being set off agains another claim".

Engin ummæli: